Φαντάζεται κάποιος τι θα γινόταν, αν μετά από μια έντονη χιονόπτωση στη Φλώρινα, για παράδειγμα, δεν κινητοποιούνταν ο κρατικός μηχανισμός να καθαρίσει το οδικό δίκτυο, ώστε να το κάνει βατό; Να άφηνε έναν ολόκληρο νομό χωρίς επικοινωνία με την υπόλοιπη χώρα; Να άφηνε έναν ολόκληρο νομό στο έλεος κάποιων κερδοσκόπων ιδιωτών με ερπυστριοφόρα οχήματα; Επανάσταση θα γινόταν. Επανάσταση και μάλιστα εξαιρετικά βίαιη, αν αυτά τα θρασίμια που επωφελούνταν από την αδράνεια του κράτους τολμούσαν να μιλήσουν για ελεύθερη αγορά και ιδιωτική οικονομία. Αν αυτά τα θρασίμια στηρίζονταν στην εγκληματική αμέλεια του κράτους, προκειμένου να θησαυρίσουν εις βάρος των αναγκών του πληθυσμού ενός ολόκληρου νομού.
Ελεύθερη αγορά πάνω σε δημόσιες ανάγκες δεν υπάρχει.
Όταν υπάρχει δημόσια ανάγκη, η ελεύθερη αγορά οδηγεί στον εκβιασμό και στην ομηρία πληθυσμών.
Η ελεύθερη αγορά προϋποθέτει για την ανάπτυξή της να έχουν καλυφθεί οι δημόσιες ανάγκες. Μόνο μετά την κάλυψη αυτής της προϋπόθεσης υπεισέρχεται ο παράγοντας ποιότητα, ο οποίος είναι το θεμέλιο της ελεύθερης αγοράς. Ένας παράγοντας όμως που δεν πρέπει να "φτάνει" για να επιτρέψει ούτε τον εκβιασμό ούτε την ομηρία.
Δημόσια ανάγκη είναι για παράδειγμα να υπάρχει συγκοινωνία, για να μπορεί ο Φλωρινιώτης, ο οποίος δεν έχει ιδιωτικό μεταφορικό μέσο, να πάει αξιοπρεπώς στην Αθήνα.
Αν υπάρχει κάλυψη αυτής της ανάγκης, είναι καλυμμένο και το κράτος. Κάλυψη βέβαια με βάση τα σύγχρονα δεδομένα και ευθυγραμμισμένη με την πρόοδο του ελληνικού κράτους. Όχι ψευδοκάλυψη με «κάρα» ώστε να εξασφαλίζει το κράτος «άλλοθι» και όλα τα υπόλοιπα να τα θεωρεί ελεύθερη αγορά.
Μόνο αν υπάρχει αυτήν η κάλυψη υπάρχει περιθώριο για την ανάπτυξη της ελεύθερης αγοράς. Αν για παράδειγμα ένας Φλωρινιώτης θέλει να πάει στην Αθήνα με ελικόπτερο, αυτό είναι ελεύθερη αγορά.
Αυτήν η εξεζητημένη επιλογή του είναι κάτι το οποίο δεν αφορά το κράτος και αφορά την αγορά. Αν υπάρχει ζήτηση τέτοιου είδους εξεζητημένων υπηρεσιών, είναι βέβαιο ότι θα βρεθούν ιδιώτες να την προσφέρουν.
Τα ανάλογα συμβαίνουν και με την ακτοπλοΐα.
Η "γραμμή" που συνδέει τη Μυτιλήνη με την Αθήνα δεν είναι ελεύθερη αγορά.
Είναι δημόσιος δρόμος. Ένας ιδιόμορφος δημόσιος δρόμος. Το κράτος έχει υποχρέωση να εξασφαλίσει τη "βατότητα" αυτού του "δρόμου".
Όταν οι ακτοπλόοι μιλούν για ελεύθερη οικονομία και ανεξέλεγκτη τιμολογιακή πολιτική στο θέμα των ναύλων, ξεπερνούν κάθε όριο θράσους. Είναι απορίας άξιον, που δεν βρίσκεται κάποιος να τους τιμωρήσει. Δεν βρίσκεται κάποιος να τους αποβάλει κατ’ ευθείαν από τα δρομολόγια του Αιγαίου. Τότε θα δουν τι σημαίνει δημόσιο συμφέρον. Να βγουν αναγκαστικά στον μόνο χώρο όπου υπάρχει ιδιωτικός τομέας στο Αιγαίο και είναι αυτός της κρουαζιέρας. Να έχουν ως μόνη διέξοδό τους να κουβαλάνε Φελούχους στον Νείλο. Τότε θα δούνε τι σημαίνει ιδιωτικός τομέας. Θα μάχονται να επιβιώσουν και δεν θα μπορούν.
Τώρα εκ του ασφαλούς παριστάνουν τους έξυπνους. Ως χορηγοί του δικομματισμού, παριστάνουν τα αφεντικά του Αιγαίου. Τα πλοία των περισσότερων είναι κατάλληλα μόνον για ακίνητοι στόχοι του πολεμικού ναυτικού και έχουν το θράσος να εκβιάζουν. Σε δεδομένη αγορά, με δεδομένα έσοδα, παριστάνουν τους δαιμόνιους επιχειρηματίες. Οι καπετάνιοι της "πισίνας". Όλα αυτά είναι εγκλήματα. Είναι εγκλήματα ενός ανεύθυνου κράτους, το οποίο ευνοεί συστηματικά τους "κολλητούς" του. Ενός κράτους, που δεν γνωρίζει τον ρόλο του. Ενός κράτους, που, τις λίγες φορές που επεμβαίνει, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ' όσα μπορεί να επιλύσει.
Όταν υπάρχει γνώση για το τι συμβαίνει, όλα αυτά είναι προβλήματα εύκολα στη λύση τους. Δεν είναι καν προβλήματα. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής απλό. Ένα μεγάλο μέρος της πατρίδας μας είναι νησιωτικό. Νομοί ολόκληροι βρίσκονται στα ελληνικά πελάγη. Νομοί χιλιάδων φορολογούμενων πολιτών. Πολιτών, έναντι των οποίων το κράτος έχει υποχρεώσεις. Το κράτος είναι αυτό το οποίο έχει την υποχρέωση να διατηρεί την επαφή μεταξύ της ηπειρωτικής και της νησιωτικής χώρας. Με δικά του κριτήρια - και συμπεριλαμβάνοντας το σύνολο των δεδομένων που αφορούν τόσο τις οικονομικές του δυνατότητες όσο και την υποχρέωσή του απέναντι στις ζωτικές ανάγκες των νησιωτών - πρέπει να συντάσσει το πρόγραμμα των δρομολογίων.
Είναι τέτοια η υποχρέωση του κράτους απέναντι στους χιλιάδες νησιώτες μας, που, αν δεν υπήρχαν ιδιώτες ακτοπλόοι, θα έπρεπε το ίδιο το κράτος να γίνει "ακτοπλόος". Θα έπρεπε να "χτίσει" δημόσιο στόλο, προκειμένου να συνδέσει τα νησιά με την ηπειρωτική Ελλάδα. Όπως είναι υποχρεωμένο να φτιάχνει δημόσιους δρόμους, έτσι είναι υποχρεωμένο να δημιουργεί "δρόμους" πάνω στο Αιγαίο. Όπως είναι υποχρεωμένο να γίνεται "εργολάβος", έτσι είναι υποχρεωμένο να γίνει "ακτοπλόος". Όπως είναι υποχρεωμένο να αποχιονίζει τους δρόμους, έτσι είναι υποχρεωμένο να ελέγχει τα ναύλα των δρομολογίων. Από τη στιγμή που έχει γνώση των υποχρεώσεών του και ταυτόχρονα υπάρχουν ιδιώτες ακτοπλόοι, τα πάντα είναι εύκολα. Δεν χρειάζεται να φτιάξει δικούς του στόλους. Μπορεί να επινοικιάζει σε ακτοπλόους τη δική του υποχρέωση.
Με όλα αυτά ως δεδομένα μπορεί να εξασφαλίσει τα δημόσια συμφέροντα και ταυτόχρονα να συνεργαστεί με ιδιώτες. Κάθε χρόνο θα πρέπει καλεί τους ακτοπλόους σε διαγωνισμό. Αυτός ο διαγωνισμός θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει προδιαγραφές πλοίων. Ηλικία, ταχύτητες, μεταφορική ικανότητα κλπ. Πραγματικές προδιαγραφές πάνω σε πραγματικές ανάγκες. Για αυτόν τον λόγο μιλήσαμε για «άλλοθι» του κράτους. Σήμερα όλο το μυστικό της κερδοσκοπίας του Αιγαίου είναι οι ακτοπλόοι τύπου Αγούδημου. Ο Αγούδημος και ο στόλος του είναι ο «ευεργέτης» όλων των κερδοσκόπων. Επειδή και μόνο που υπάρχει αυτός κερδοσκοπούν όλοι οι υπόλοιποι.
Ο συγκεκριμένος «ακτοπλόος» έχει έναν στόλο ο οποίος δεν έπρεπε καν να υπάρχει σε ένα κράτος όπως η Ελλάδα. Έναν στόλο «κάρων» ο οποίος δίνει στο κράτος το «άλλοθι» ότι καλύπτει τις υποχρεώσεις του και ταυτόχρονα μετατρέπει σε πολυτέλεια αυτά τα οποία για την τρίτη χιλιετία θα έπρεπε να θεωρούνται δεδομένα. Οι Έλληνες «καλύπτονται» από έναν στόλο τεχνογνωσίας του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα και όλα τα σύγχρονα επιτεύγματα της ναυπηγικής θεωρούνται «εξεζητημένα» μέσα τα οποία μπαίνουν στην έννοια της ελεύθερης αγοράς.
Αυτά τα οποία για τους ανεπτυγμένους λαούς θεωρούνται δεδομένα για τους Έλληνες «καταγράφονται» ως πολυτέλεια. Αυτά τα οποία για τους ανεπτυγμένους λαούς θεωρούνται ως απαραίτητα για να τα εκλάβουν ως νόμιμη υπηρεσία για τους Έλληνες αποτελούν πολυτέλεια. Τα δεδομένα για τους Έλληνες είναι τα «ζωεμπορικά» σκάφη των Αγούδημων. Το κράτος θεωρεί ότι «καλύπτεται» στις υποχρεώσεις του όταν σε πηγαίνει στην Κρήτη με τις ίδιες συνθήκες και τα ίδια σκάφη που έφευγαν οι μετανάστες των αρχών του προηγούμενου αιώνα στην Αμερική.
Όλα αυτά θα πρέπει να επανεξεταστούν με βάση τα σύγχρονα δεδομένα και όχι τα δεδομένα που εξυπηρετούν τους κερδοσκόπους. Δεν είναι δυνατόν το κράτος να «καλύπτεται» όταν εξασφαλίζει την μετακίνηση του ταξιδιώτη με προδιαγραφές και χρόνους οι οποίοι αφορούν άλλες εποχές. Αυτά όλα θα πρέπει να «κωδικοποιηθούν» σε προδιαγραφές και αφού δημοσιοποιηθούν να αποτελούν παραμέτρους των διαγωνισμών των ακτοπλόων. Το κράτος να ζητάει κάλυψη δρομολογίων και το κράτος να ορίζει τις τιμές των ναύλων. Εκεί θα προστατεύονται οι νησιώτες μας και τα συμφέροντά τους. Εκεί θα κρίνεται το κράτος για το εάν καλύπτει ή όχι τις υποχρεώσεις του απέναντι σ' αυτούς.
Η θέληση του κράτους να καθορίζει μόνο του τα ναύλα αποδεικνύει το πώς αντιλαμβάνεται το κράτος τον ρόλο του και βέβαια το πώς αντιλαμβάνεται την ισονομία και την ισοπολιτεία που πρεσβεύει το Σύνταγμα. Δεν υπάρχει εδώ παρέμβαση στη ελεύθερη αγορά. Εδώ υπάρχει συνταγματική «εντολή». Δεν υπάρχει ελεύθερη αγορά όταν υπάρχει δημόσια ανάγκη. Όταν υπάρχει απειλή της ισονομίας και της ισοπολιτείας. Όσο κι αν ο καθορισμός των δίκαιων ναύλων φαίνεται δύσκολος, δεν είναι τέτοιος. Ο καθορισμός των ναύλων μπορεί να γίνει με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο εφόσον περιορίζεσαι από τον σεβασμό του Συντάγματος. Τι κάνεις; Εξισώνεις τη θάλασσα με τη στεριά, ώστε να υπάρχει ισότητα μεταξύ των πολιτών, ανεξάρτητα με το πού αυτοί κατοικούν. Φτιάχνεις ως κράτος "γέφυρες" για τα νησιά.
Αυτό γίνεται με έναν πολύ απλό τρόπο. Πώς γίνεται; Υπολογίζεις τα μέσα κόστη της χερσαίας ιδιωτικής μεταφοράς. Πηγαίνεις για παράδειγμα στον καλύτερο αυτοκινητόδρομο της χώρας και κάνεις μια οικονομοτεχνική μελέτη. Ποιος είναι ο καλύτερος αυτοκινητόδρομος της χώρας; Ο άξονας Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Πόσο κοστίζει κατά μέσο όρο η μετακίνηση του πολίτη σ' αυτόν τον άξονα με δικό του μεταφορικό μέσον. Βενζίνες, διόδια, φθορά του αυτοκινήτου κλπ.. Από αυτό το συνολικό νούμερο βγάζεις ένα μέσο κόστος χιλιομέτρου. Αυτό το κόστος το "μεταφέρεις" και στη θάλασσα.
Πόσα χιλιόμετρα απέχει η Χίος ή η Σάμος από τον Πειραιά; Πολλαπλασιάζεις αυτά τα χιλιόμετρα με το μέσο κόστος του χιλιομέτρου στην ξηρά και βγάζεις την βάση του ναύλου της μεταφοράς του αυτοκινήτου. Από την στιγμή που η ιδιωτική μεταφορά είναι η πλέον ακριβή είναι βέβαιο ότι η μαζική μεταφορά ιδιωτικών μέσων θα καλύπτει τα έξοδα των πλοίων. Τα ανάλογα μπορούν να γίνουν και για το ναύλο του απλού επιβάτη. Με μέσον όρο των τιμών ανά χιλιόμετρο για τα ΚΤΕΛ, βγάζεις το αντίστοιχο νούμερο. Αυτό απαιτεί η ισονομία και η ισοπολιτεία. Αυτό απαιτεί η δικαιοσύνη για τους χιλιάδες φορολογούμενους νησιώτες μας. Από τη στιγμή που η Πολιτεία γνωρίζει τα κόστη, είναι εύκολο να περάσει στον διαγωνισμό για τα δρομολόγια.
Πώς μπορεί να γίνει ένας τέτοιος διαγωνισμός; Το κράτος θα ζητάει και οι ακτοπλόοι θα προσφέρουν. Θα κατατίθενται μελέτες βιωσιμότητας. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής απλό; Με ποια πληρότητα δρομολογίων καλύπτεται το κόστος του ακτοπλόου, για να καλύψει τις απαιτήσεις του κράτους; Έστω ότι αυτά καλύπτονται με μια πληρότητα της τάξης του 60%. Ποιο κέρδος του ακτοπλόου θεωρεί εύλογο το κράτος για μια δεδομένη αγορά και άρα με εξασφαλισμένη απόσβεση; Έστω το 15% αυτής της πληρότητας. Άρα έχουμε ένα 75% της πληρότητας ως υποχρέωση του κράτους να καλύπτεται και όχι βέβαια να το πληρώνει το ίδιο.
Αυτό το "εύλογο" και άρα αφορολόγητο κέρδος θα είναι αυτό το οποίο θα καθορίζει και τα πλαίσια του διαγωνισμού. Αν οι Έλληνες ακτοπλόοι δέχονται αυτό το οποίο το κράτος θεωρεί "εύλογο", ο διαγωνισμός θα είναι κλειστός και θα αφορά μόνον ελληνικές εταιρείες. Αν δεν το δέχονται και έχουν παράλογες απαιτήσεις, ο διαγωνισμός θα γίνεται διεθνής και θα συμπεριλαμβάνει και ξένες εταιρείες. Είναι βέβαιον ότι θα το δεχθούν οι ακτοπλόοι, γιατί είναι σίγουρη επένδυση. Είναι βέβαιον - και αυτό μπορεί τύχει κρατικής ενθάρρυνσης - ότι πολλοί ιδιώτες επενδυτές θα ενδιαφερθούν για μια τόσο σίγουρη αγορά. Η τοπική αυτοδιοίκηση των νησιών μπορεί να διεκδικήσει το δικαίωμα ν' αναπτυχθεί στον χώρο. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Μπορούν να εξασφαλίσουν πόρους για δημιουργία στόλων. Οι συμμορίες των ακτοπλόων πρέπει να πάψουν να βαστούν σε ομηρία τα ελληνικά νησιά.
Ποια θα είναι η πρακτική εφαρμογή του σχεδιασμού αυτού; Στο τέλος κάθε οικονομικής χρονιάς κράτος και ακτοπλόοι θα «κλείνουν» τους λογαριασμούς τους. Οι ακτοπλόοι θα εμφανίζονται με τα παραστατικά των εισιτηρίων ολόκληρου του οικονομικού έτους και το κράτος θα εμφανίζεται με τα δημόσια χρήματα σε "βαλίτσες".
Για τα υποχρεωτικά δρομολόγια, τα οποία δεν κάλυπταν την πληρότητα που απαιτεί το κόστος λειτουργίας τους - και άρα οι ακτοπλόοι δεν είχαν το "εύλογο" κέρδος - , το κράτος θα καλύπτει τη διαφορά.
Αν αυτοί εμφανίζουν εισιτήρια για το 50% της πληρότητάς του στόλου τους το υπόλοιπο 25% θα το παίρνουν από το κράτος.
Αν η πληρότητα ξεπερνά το 75%, το επιπλέον ποσό θα φορολογείται.
Τα επιπλέον δρομολόγια επιπλέον πλοίων, που θα χρησιμοποιούνται σε περιόδους αιχμής από τους ακτοπλόους, θα φορολογούνται κανονικά.
Κανονικά, όπως η κάθε επιχείρηση, που έχει έσοδα και έξοδα.
Η χρηματοδότηση του κράτους έχει σχέση μόνον γι' αυτά για τα οποία δεσμεύεται από τις υποχρεώσεις του απέναντι στους νησιώτες.
Μακάρι η επιβατική κίνηση να είναι τόσο τεράστια και οι ακτοπλόοι να θησαυρίζουν. Απλή αριθμητική.
Κρατικός έλεγχος πρέπει να υπάρχει για το σύνολο των υπηρεσιών που θα προσφέρουν τα πλοία κατά την διάρκεια του ταξιδιού. Από την στιγμή που εκμεταλλεύονται δημόσιο κεφάλαιο -όπως είναι μια ακτοπλοϊκή γραμμή- θα πρέπει να προστατεύεται ο κόσμος που ταξιδεύει. Θα πρέπει να προστατεύεται ο κόσμος ο οποίος ταξιδεύει υπό την «αιγίδα» του κράτους.
Εκ των δεδομένων ένας κόσμος ο οποίος είναι «εγκλωβισμένος» για κάποιες ώρες μέσα σε ένα πλωτό μέσο θα πρέπει να προστατεύεται από την ομηρία, τον εκβιασμό και την κερδοσκοπία. Ο «εγκλωβισμός» του δεν του δίνει την δυνατότητα να απολαύσει την «ελεύθερη» αγορά και τα κέρδη του ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου είναι υποχρεωτικό να υπάρχει απόλυτη διατίμηση των όποιων αγαθών πωλούνται μέσα στα σκάφη. Τα σκάφη τα οποία δεν μεταφέρουν μόνο εκδρομείς με στόχο την αναψυχή. Τα σκάφη που μεταφέρουν και φτωχούς ή άρρωστους συμπολίτες μας και οι οποίοι ταξιδεύουν από ανάγκη και όχι για λόγους αναψυχής.
Το πλοίο της γραμμής δεν είναι κρουαζιερόπλοιο για να μπορεί ο καθένας να εκτιμά μόνος του την αξία των υπηρεσιών του κατά το δοκούν. Το πλοίο της γραμμής ακολουθεί έναν «σφραγιστό» δημόσιο δρόμο και ως εκ τούτου ο έλεγχος των τιμών πρέπει να γίνεται από το κράτος. «Σφραγισμένο» δρομολόγιο σημαίνει «σφραγισμένες» τιμές.
Από παλιότερο άρθρο του Παναγιώτη Τραϊανού με τίτλο: «ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ»
0 ΣΧΟΛΙΑ:
Δημοσίευση σχολίου